ملکه تومروس شیرزن آذربایجانی قبل از میلاد مسیح

 تومروس نام زنی است که 550 سال قبل از میلاد مسیح, ملکه آزربایجان بود.کوروش هخامنشی که قصد تصرف آزربایجان را داشت  با نیرنگ و دسیسه ، پسر تومروس را کشت. تومروس نیز در جنگ با پادشاه هخامنشیان پس از کشته شدن کوروش در میدان جنگ جسدش را یافته و سر او را  در ظرفی پر از خون  بدنش فرو برده و گفت : " ای خونریز تاریخ! بنوش تا سیراب شوی. " به روایت تاریخ تومروس را در گورستانی که در سمت شرقی  گوی مچید تبریز قرار دارد دفن نمودند و احتمال آن هم است که نام شهر تبریز به پاس این ملکه شجاع از تومروس ( تیمریس ، تیبریز ، تبریز ) گرفته شده باشد

                                      

تابلو نقاشی ملکه تومروس در موزه لوور پاریس

عکس ملکه تومروس در موزه برلین

کوروش پس از فتح بابل ، بر آن شد با توسل به نیروی نظامی اش که فوق العاده نیرومند بود و تاکنون شکستی را تجربه نکرده بود، ماساژتها را نیز مغلوب کند. ماساژت ها در شمال غرب ایران ( آزربایجان ) در کرانه رود آراکس(آراز) زندگی می کردند. کوروش به دلائل متعدد به سرزمین ماساژتها لشکر کشی کرد او انگیزه های گوناگونی برای سرکوب این قوم داشته است. یکی پیشینه او بود.او باور داشت که بیش از یک انسان است .و بیش از همه شانس با او بوده است و در همه جنگ ها با موفقیت به اهداف خود دست یافته است .

حمله به ماساژتها (آزربایجان) زمانی صورت گرفت که فرمانروای ماساژتها فوت کرده بود و همسر او که زنی به نام تومروس بود بر آنها حکومت می کرد به روایت پدر تاریخ - هرودوت - کوروش فرستاده ای را نزد این زن فرستاد و از او خواستگاری کرد، ملکه تومروس که می دانست کوروش با این حیله می خواهد سرزمین ماساژتها را تصاحب کند بر این اساس به کوروش پاسخ منفی داد. وقتی درخواست کوروش توسط تومروس پذیرفته نشد ،علیه ماساژتها لشکر کشی کرد.تومروس برای کوروش پیغام فرستاد که به سرزمین خود باز گردد و فکر حمله به سرزمین آنها را از سر خود بیرون کند .

در جنگی که بین ماساژتها و هخامنشیان صورت می گیرد پسر تومروس اسیر می شود و تومروس از کوروش درخواست می کند که پسرش را آزاد کند اما کوروش پسر تومروس را با نیرنگ و دسیسه می کشد.و تومرس همه ی نیروهای جنگجوی آزربایجانی را گرد می آورد و به مقابله با کوروش می فرستد.

در این جنگ بخش عظیمی از سپاه هخامنشیان نابود می شود ودر حین جنگ کوروش نیز پس از بیست و نه سال پادشاهی کشته می شود. تومروس مشکی را پر ازخون انسان ها می کند و از میان اجساد کشته شدگان هخامنشی، جسد کوروش را می یابد و سر او را در این مشک فرو می برد و با لحنی سرزنش آمیز چنین می گوید: تو پسر مرا از من گرفتی ،من هنوز زنده ام و بر تو پیروز شدم .حال تو را از خونخواری سیراب می کنم , مرگ کوروش را طبق مدرکی که در دست است ؛ در سال 529 قبل از میلاد می دانند

.

عکس ملکه تومروس در نمایشگاه آزربایجان شناسی دانشگاه تبریز